Ακρόαση άρθρου......

Πολύς λόγος έχει γίνει για τα αίτια που προκαλούν την επιθετικότητα κι έχουν κατα καιρούς εκφραστεί πολλές και αντικρουόμενες απόψεις. Σύμφωνα με τη ψυχοβιολογία, η βία και η επιθετικότητα είναι μέσα στην ανθρώπινη φύση, είναι έμφυτες και ενστικτώδεις. Ο Freud (1930) μίλησε για το ένστικτο του Θανάτου: την καταστρεπτική δύναμη που χτίζεται μέσα μας και εκτονώνεται με τη βία κατά του άλλου ή κατά του ίδιου του εαυτού.

Ο Lorenz (1966) υιοθέτησε τη Δαρβινική θεωρία της εξέλιξης και την αρχή της επιβίωσης: υποστήριξε πως το "fighting instinct" είναι εξελικτικό και απαραίτητο για την ανθρώπινη επιβίωση.

Οι θεωρίες που βασίζονται μόνο στο ένστικτο είναι υπερ-απλουστευμένες. Πρόσφατα εξελικτικοί ψυχολόγοι υποστήριξαν πως πολλές ανθρώπινες συμπεριφορές προκαλούνται από ψυχολογικούς μηχανισμούς. Η έρευνα στα δύο φύλα έδειξε πως οι γυναίκες είναι περισσότερο πιθανό σε σχέση με τους άνδρες να χρησιμοποιήσουν λεκτική βία ενώ οι άνδρες είναι περισσότερο πιθανό να κυριαρχούν σωματικά ή να είναι περισσότερο επιθετικοί σωματικά εναντίον άλλων ανδρών.

Στο αντίποδα συναντούμε τις συμπεριφοριστικές προσεγγίσεις οι οποίες υποστηρίζουν πως η επιθετικότητα όπως και κάθε συμπεριφορά μαθαίνεται μέσα από ενισχύσεις. Η θεωρία της κοινωνικής μάθησης του Bandura (1977) υποστηρίζει πως οποιαδήποτε κοινωνική συμπεριφορά μαθαίνεται μέσω:

1) άμεσης εμπειρίας μέσω της οποίας το άτομο άμεσα ανταμοίβεται για τη συμπεριφορά
και
2) έμμεσης εμπειρίας όπου το άτομο μαθαίνει μέσα από την δημιουργία μοντέλων συμπεριφοράς.

Ο G.R.Patterson και οι συνεργάτες του (1976) σε μία έρευνα σε νηπιαγωγείο, οπου παρατήρησαν διεξοδικά την συμπεριφορά των παιδιών, κατέληξαν οτι  περισσότερες απο τα τρία τέταρτα των επιθετικών πράξεων ακολουθούνταν απο θετικές συνέπειες για τον επιτιθέμενο:το θύμα είτε ενέδιδε είτε αποσυρόταν.Αυτοί οι ερευνητές επίσης διαπίστωσαν οτι οι γονείς των επιθετικών παιδιών συχνά ενισχύουν την συμπεριφορά των παιδιών τους είτε γελώντας, είτε δίνοντάς τους περισσότερη προσοχή. Σε μία πιο πρόσφατη έρευνα ο Patterson και οι συνεργάτες του (1989) παρατήρησαν οτι σε πιεστικές οικογενειες η επιθετική συμπεριφορά είναι λειτουργική γιατι δίνει στο παιδί την δυνατότητα να επιζήσει σε τιμωρητικές κοινωνικές συνθήκες.

 Οι «σημαντικοί άλλοι» αποτελούν μοντέλα συμπεριφοράς και το άτομο μαθαίνει μέσω της μίμησης αυτών των μοντέλων. Ο Bandura (1973) πραγματοποίησε μια σειρά ερευνών με μικρά παιδιά που έβλεπαν ένα ενήλικα να βιοπραγεί σε μια κούκλα. Τα αποτελέσματα έδειξαν πως η επιθετική συμπεριφορά μπορεί να μαθευτεί άμεσα αλλά και έμμεσα: αφού μαθευτεί μπορεί να γενικευτεί σε άλλα πλαίσια και χρονικές περιόδους. Πράγματι, η έκθεση των παιδιών σε βίαια τηλεοπτικά προγράμματα βρέθηκε να αυξάνει την επιθετικότητα ειδικά των αγοριών. Πάντως, στο σύνολό τους οι αποδείξεις που αφορούν τις αιτίες της επιθετικότητας μας υποδηλώνουν οτι δεν μπορούμε να είμαστε απόλυτοι ως προς την ερμηνεία της παιδικής επιθετικότητας. Είναι σαφέστατα ένας συνδυασμός βιολογικων και περιβαλλοντικών παραγόντων. 

 

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Μαρια Ναλμπάντη - Ψυχολόγος

Μαρια Ναλμπάντη: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

  • Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
  • Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
  • Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Ψυχολόγος Υγείας. BSc in Psychology (University of East London), MSc in Health Psychology (University of Kent at Canterbury).

357 22250360
Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού