Οι συστηματικές διαγνωστικές μελέτες αναφέρουν ότι περίπου το 80 % των ασθενών με διάγνωση εξάρτησης από ναρκωτικά εμφανίζει επίσης ψυχιατρική συννοσηρότητα. Η συννοσηρότητα δεν μπορεί να διαγνωσθεί εύκολα και τόσο οι ψυχιατρικές ομάδες όσο και οι υπηρεσίες θεραπείας των ουσιοεξαρτήσεων συχνά δεν κατορθώνουν να την εντοπίσουν στους ασθενείς.
Τα οξέα ψυχιατρικά σύνδρομα ενός ασθενούς που εμφανίζει συννοσηρότητα και επιζητεί θεραπεία απεξάρτησης ερμηνεύονται συχνά εσφαλμένα ως συμπτώματα που οφείλονται στη χρήση ουσιών, ή, αντίθετα, τα φαινόμενα στέρησης ή τοξίκωσης ερμηνεύονται εσφαλμένα ως ψυχιατρικές νόσοι. Η αξιολόγηση ρουτίνας των χρηστών ναρκωτικών για ψυχιατρικές διαταραχές κατά την έναρξη της θεραπείας φαίνεται ότι αποτελεί την εξαίρεση και όχι τον κανόνα. Κατά συνέπεια, πολλοί εισαχθέντες για θεραπεία που εμφανίζουν συννοσηρότητα ξεκινούν τη θεραπεία των ουσιοεξαρτήσεων χωρίς να υποβάλλονται σε θεραπεία για τα προβλήματα ψυχικής υγείας που αντιμετωπίζουν.
Ακόμη και όταν διαγιγνώσκεται η συννοσηρότητα, συνήθως δεν εξετάζεται στις μεταγενέστερες παρεμβάσεις θεραπείας των ουσιοεξαρτήσεων ή, στην περίπτωση των ψυχιατρικών υπηρεσιών, δεν οδηγεί σε θεραπεία απεξάρτησης από τα ναρκωτικά. Ωστόσο, ορισμένες ψυχιατρικές υπηρεσίες και υπηρεσίες θεραπείας των ουσιοεξαρτήσεων οι οποίες διαθέτουν ειδικές γνώσεις και στους δύο τομείς ή συνεργάζονται στενά επιτυγχάνουν πολύ καλά αποτελέσματα με ασθενείς που εμφανίζουν συννοσηρότητα.
Οι εισαχθέντες για θεραπεία που εμφανίζουν συννοσηρότητα συχνά πάσχουν από «πολλαπλή συννοσηρότητα», δεδομένου ότι με τη συννοσηρότητα σχετίζονται σοβαρές σωματικές ασθένειες καθώς και κοινωνικά προβλήματα, προβλήματα στέγασης και εργασίας. Η χρήση ναρκωτικών συχνά υποδηλώνει την ανικανότητα συμμόρφωσης με ένα φαρμακευτικό θεραπευτικό πρόγραμμα, επιτείνοντας κατ αυτόν τον τρόπο το πρόβλημα αντιμετώπισης των ψυχωτικών επεισοδίων ή των καταθλιπτικών επεισοδίων.
Η μόλυνση από τον ιό HIV και από διάφορους τύπους ηπατίτιδας, καθώς και μεγάλος αριθμός νοσημάτων, είναι κάτι το σύνηθες. Η παραμέληση της προσωπικής σωματικής υγείας αποτελεί τον κανόνα. Ένα υποεκτιμημένο πρόβλημα είναι η κακή υγεία των δοντιών, η οποία αυξάνει τον κίνδυνο πρωτοπαθών και δευτεροπαθών λοιμώξεων και βλάπτει σοβαρά την αυτοεικόνα ενός προσώπου. Κοινωνικά προβλήματα όπως η μοναξιά και η έλλειψη μόνιμης στέγης επιδεινώνουν την κατάσταση αυτών των ατόμων.
Πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στον πληθυσμό των φυλακών. Η επικράτηση ψυχιατρικών νόσων καθώς και η επικράτηση της χρήσης ναρκωτικών είναι πολύ υψηλότερες στον πληθυσμό των φυλακών από ό,τι στον γενικό πληθυσμό. Το ίδιο ισχύει για το συνδυασμό των δύο. Τα ποσοστά υποτροπής στους χρήστες ναρκωτικών που εξέτισαν μεγάλες ποινές φυλάκισης είναι υψηλά και αναγνωρίζεται ολοένα και περισσότερο ότι η φυλάκιση είναι δυνατό να συμβάλει στην επιδείνωση των προβλημάτων ψυχικής υγείας και ότι η χρήση ναρκωτικών συχνά συνεχίζεται στη φυλακή.
Σε ό,τι αφορά τα ψυχολογικά και ψυχιατρικά προβλήματα, διάφορες μελέτες κάνουν λόγο για απόπειρες αυτοκτονίας στο 50 % περίπου των εισαχθέντων για θεραπεία που εμφανίζουν συννοσηρότητα, γεγονός που συχνά αντικατοπτρίζει την ύπαρξη προβλημάτων στην οικογένεια, το σχολείο και στις σχέσεις με τους συνομηλίκους τους. Πολλές γυναίκες χρήστες ναρκωτικών υπήρξαν συχνά θύματα σεξουαλικής κακοποίησης και τραυματισμών κατά τη διάρκεια της παιδικής τους ηλικίας. Η πρώιμη έναρξη χρήσης ναρκωτικών αποτελεί αρνητικό παράγοντα πρόγνωσης, δεδομένου ότι, με την πάροδο του χρόνου, το πρόβλημα επιδεινώνεται περισσότερο για αυτή την ομάδα από ό,τι για τους υπόλοιπους χρήστες ναρκωτικών. Κρίνεται πραγματικά σκόπιμη η επένδυση σε εντατικά και στοχοθετημένα μέτρα με στόχο την αποφυγή των προβλημάτων που σχετίζονται με τη χρήση ναρκωτικών και των προβλημάτων ψυχικής υγείας.
Βασικές πηγές
- Bakken, K., Landheim, S. and Vaglum, P., «Primary and secondary substance misusers: do they differ in substance-induced and substance-independent mental disorders?», Alcohol and Alcoholism, τόμος 37, 2003, σσ. 54?59.
- Berglund, M., Thelander, S. and Jonson, E. (Eds.), Treating Alcohol and Drug Abuse ? An evidence based review, Wiley-VCH Verlag GmbH & co. KgaA, Weinheim, 2003.
- Drake, R., Mercer-McFadden, C., Mueser, K., McHugo, G. and Bond, G., «A review of integrated mental health and substance abuse treatment for patients with dual disorders», Schizophrenia Bulletin, τόμος 24(4), 1998, σσ. 589?608.
- Dumaine, M. L., «Meta-analysis of interventions with co-occurring disorders of severe mental illness and substance abuse: implications for social work practice», Research on Social Work Practice, τόμος 13(2), 2003, σσ. 142?165.
- Fridell, M., Institutional Treatment of Drug Abuse ? Organization, Ideology and Outcome. Stockholm, Natur & Kultur, 1996 (στα σουηδικά).
- Grant, B. F., Stinson, F. S. et al., «Co-occurrence of 12-month alcohol-and drug use disorders and personality disorders in the US: Results from the National Epidemiologic Survey of Alcohol and Related Conditions», Archives of General Psychiatry, τόμος 61, 2004, σσ. 361?368.
- Kessler, R. C., Aguilar-Gaxiola, S., Andrade, L. et al., «Mental-substance comorbidities in the ICPE surveys», Psychiatrica Fennica, τόμος 32, 2001, σσ. 62?79.
- Krausz, M., Verthein, U. and Degkwitz, P., «Psychiatric comorbidity in opiate addicts», European Addiction Research, τόμος 5, 1999, σσ. 55?62.
- McIntosh, C. and Ritson, B., «Treating depression complicated by substance misuse», Advances in Psychiatric Treatment, τόμος 7, 2001, σσ. 357?364.
10 Βιωματικά Εργαστήρια για Γονείς (Νοέμβριος 2024 – Απρίλιος 2025) | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR | Συμμετοχή: 35 ευρώ για εγγραφές που θα γίνουν έως Κυριακή 17 Νοεμβρίου. Με αυτό το κόστος, έχετε πρόσβαση στο σύνολο των 10 σεμιναρίων που θα διεξαχθούν.
Τα ναρκωτικά στο προσκήνιο είναι μια σειρά δελτίων για θέματα πολιτικής που εκδίδονται από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (ΕΚΠΝΤ), με έδρα τη Λισσαβόνα.
Τα δελτία δημοσιεύονται τρεις φορές ετησίως στις 20 επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και στη νορβηγική γλώσσα.
Γλώσσα πρωτοτύπου: αγγλικά
Πηγή: www.ektepn.gr
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Συντάκτης στην Πύλη Ψυχολογίας - Psychology.gr
Μετάφραση, απόδοση ξενόγλωσσων άρθρων.
Επικοινωνία: editorial @psychology.gr