Συνέντευξη με την Ψυχολόγο Τζανοπούλου Κατερίνα

Ακρόαση άρθρου......

Ονομάζομαι Τζανοπούλου Κατερίνα, μένω στον όμορφο Άγιο Νικόλαο Κρήτης  και είμαι παντρεμένη με 2 υπέροχα αγόρια στην ηλικία των 9 και 7.Από τις πιο αγαπημένες μου ασχολίες είναι να πηγαίνω για ποδηλασία με τα παιδιά μου και να κάνουμε διάφορες δραστηριότητες στην εξοχή. Αγαπώ πολύ τα βιβλία,  και τον χορό.
Η σχέση μου με την ψυχολογία ξεκίνησε από την εφηβεία, μιας και η ενσυναίσθηση ήταν κάτι που με χαρακτήριζε στις διαπροσωπικές μου σχέσεις.

Τι ψυχοθεραπευτική προσέγγιση ακολουθείτε στη δουλειά σας? Μιλήστε μας λίγο γι αυτή την προσέγγιση.

Όταν τελείωσα το πτυχίο μου στην ψυχολογία, με προβλημάτισε αρκετά ποια κατεύθυνση θα έπρεπε να ακολουθήσω και ποια προσέγγιση θα ήταν η καλύτερη για τα δεδομένα της Ελλάδας.

Στο πίσω μέρος του μυαλού μου είχα πάντα και την ιδιοσυγκρασία του έλληνα, ανυπόμονου αλλά συνάμα σκεπτόμενου. Στις συνεντεύξεις μου για το μεταπτυχιακό μου, κοίταξα τόσο την ψυχαναλυτική μέθοδο, όσο και την γνωσιακή μέθοδο.

Αυτή που με τράβηξε ήταν η λογικοθυμική θεραπεία γιατί η βασική της αρχή ταιριάζει τόσο με τις δικές μου αντιλήψεις και την θεώρηση μου για τον κόσμο. Το γεγονός ότι οι άνθρωποι δεν ταλαιπωρούνται τόσο από τα πράγματα που συμβαίνουν γύρω τους αλλά από την αντίληψη και τον τρόπο που σκέφτονται για αυτά.

Πολλές φορές αναρωτιόμαστε πως γίνεται να αντιδρούν 2 άνθρωποι τόσο διαφορετικά όταν συμβαίνουν σε αυτούς παρόμοιες καταστάσεις. Η κύρια αιτία για αυτό το φαινόμενο είναι ότι ο άνθρωπος που καταφέρνει και το αντιμετωπίζει, αποφεύγει τρία βασικά λάθη.

• Δεν ρίχνει το φταίξιμο στον εαυτό του ή στον κόσμο γύρω του
• Δεν καταστροφολογεί, θεωρώντας ότι αυτό που τον βρήκε είναι τραγικό και το χειρότερο που θα μπορούσε να πάθει
• Έχει υψηλή ανεκτικότητα, και μεγαλύτερη ευελιξία στην ματαίωση.

Στο μεταπτυχιακό μου στην λογικοθυμική θεραπεία, το πιο δύσκολο κομμάτι ήταν να εκπαιδεύσω και εμένα την ίδια σε ορισμένες από αυτές τις αντιλήψεις, αλλά έχοντας σαν καθηγητή τον Windy Dryden, μαθητή του Albert Ellis και ιδρυτή της Λογικοθυμικής θεραπείας, δεν μπορούσα να αποτύχω.

Η συγκεκριμένη θεραπεία έχει 2 επίσης βασικά συστατικά επιτυχίας. Είναι μια δομημένη θεραπεία εστιασμένη στο πρόβλημα, και σχετικά γρήγορη μιας και βάζει σαν αρχή την ολοκλήρωση 12 συνεδριών, ανάλογα βέβαια πάντα με το πρόβλημα που αντιμετωπίζεται. Το δεύτερο συστατικό είναι το εκπαιδευτικό της κομμάτι, που στόχος είναι ο θεραπευόμενος να φύγει από την ψυχοθεραπεία με εργαλεία και τεχνικές αυτοβοήθειας. Να γίνει ο ίδιος, ψυχοθεραπευτής του εαυτού του.

Ποια είναι η κατάσταση της ψυχοθεραπείας σήμερα στην Ελλάδα? Υπάρχει ακόμη το "στίγμα" ή οι άνθρωποι απευθύνονται άφοβα στους ειδικούς?

Η κατάσταση στην Ελλάδα σήμερα θεωρώ ότι είναι σε πολύ καλύτερο επίπεδο από ότι ήταν παλιότερα. Αν και η οικονομική κρίση είναι πολύ έντονη και ο πληθυσμός δεν έχει τους πόρους για ψυχοθεραπεία, που είναι και αρκετά δαπανηρή, αντιλαμβάνεται την σπουδαιότητα της.  Στην αρχή της λειτουργίας σαν γραφείο ψυχολόγου, υπήρχαν αρκετοί πελάτες που θα κρατούσα το 20 λεπτο της αναχώρησης για αποφυγή συνάντησης με άλλους θεραπευόμενους. Τώρα πια αυτό έχει ξεπεραστεί και το στίγμα, ναι μεν υπάρχει αλλά δεν είναι πια τόσο έντονο.

Ένας από τους λόγους που διάλεξα και την λογικοθυμική θεραπεία είναι το ψυχοεκπαιδευτικό της κομμάτι. Η βασική την έγνοια είναι να εκπαιδεύσει τον θεραπευόμενο να αντιλαμβάνεται την πηγή του προβλήματος του, να εστιάζει στις γνωστικές του διαστρεβλώσεις, να επιχειρηματολογεί ενάντια τους, να διαχειρίζεται τα σωματικά του συμπτώματα και να ζει μια υγιή ζωή. Για αυτό και μόνο τον λόγο προτείνω την ψυχοθεραπεία ανεπιφύλακτα. Όπως κάποιος εκπαιδεύεται για το δίπλωμα οδήγησης, έτσι πρέπει να μάθει να διαχειρίζεται τις φοβίες του, τις ανησυχίες του και τους προβληματισμούς του. Βέβαια, δεν είναι πάντα τόσο εύκολο όσο ακούγεται, υπάρχουν πολλές φορές διαταραχές πολύ πιο πολύπλοκες, που και πάλι όμως η επικοινωνία, στην θεραπευτική σχέση, η ενσυναίσθηση και η αυθεντικότητα που υπάρχει μέσα σε αυτήν την δυναμική που λέγεται ψυχοθεραπεία, μόνο θετικά αποτελέσματα μπορεί να έχει.

Τι θα λέγατε σε κάποιον που διστάζει να ξεκινήσει ψυχοθεραπεία? Πείτε μας λίγα λόγια για την ατμόσφαιρα της 1ης συνεδρίας με νέους ασθενείς/πελάτες.

Σε μια πρώτη συνεδρία βασικός στόχος είναι η συμπλήρωση ενός καλού ιστορικού. Αυτό περιλαμβάνει οποιαδήποτε ιατρική κατάσταση έχει περάσει ο πελάτης, οποιοδήποτε νόσημα είχε ή έχει που τον ταλαιπωρεί καθώς και πρόσφατες εξετάσεις που μπορεί να έχει κάνει για να μηδενιστεί η πιθανότητα να πάσχει από κάποιο πρόβλημα υγείας. Αυτό το σημείο είναι πολύ σημαντικό γιατί τα τελευταία χρόνια οι ψυχοσωματικές ασθένειες έχουν αυξηθεί με αποτέλεσμα οι περισσότεροι να θεωρούν ότι όλα είναι από το άγχος. Αυτό ισχύει σε μεγάλο βαθμό, όμως η σωστή αντιμετώπιση είναι πρώτα η απόρριψη άλλων παραγόντων. Στο δεύτερο σκέλος, το οικογενειακό ιστορικό του πελάτη, πώς μεγάλωσε, ποια είναι τα σημαντικά πρόσωπα και γεγονότα  στη ζωή του. Το τρίτο σκέλος ανήκει στον θεραπευόμενο για να εξιστορήσει τους λόγους που τον φέρνουν στην ψυχοθεραπεία και τι έχει ανάγκη να λύσει ή να στοχεύσει.

Μπορείτε να αναφέρετε κάποιο πολύ ιδιαίτερο ή παράξενο περιστατικό που συνέβη στη δουλειά σας?

Σε όλα τα περιστατικά υπάρχει κάτι ιδιαίτερο και μοναδικό. Σίγουρα υπάρχουν περιπτώσεις που μερικές φορές ξεφεύγουν από τα φυσιολογικά πλαίσια όπως μπορεί να είναι ιδιαίτερες φοβίες ή επιθυμίες σε όλους τους τομείς. Αυτό όμως που πάντα μου κεντρίζει το ενδιαφέρον είναι η εξέλιξη ενός ανθρώπου για να αποκτήσει αυτές τις ιδιαιτερότητες και ποια γεγονότα μεσολάβησαν για να δημιουργηθεί αυτό που πρέπει να αντιμετωπίσουμε τώρα μαζί.

Επιγραμματικά, τι θα προτείνατε σε κάποιον που βιώνει πολύ άγχος στην καθημερινότητα του?

Υπάρχουν πολλές τεχνικές που βοηθάνε στο καθημερινό άγχος. Τόσο η διαφραγματική αναπνοή όσο η σταδιακή μυική χαλάρωση, η άθληση και η στροφή προς την ενδυνάμωση των διαπροσωπικών σχέσεων.  Στην σημερινή εποχή πρέπει κάποιος για να θεωρείται υγιής και όχι απλά φυσιολογικός, να κάνει μια φιλοσοφική αναθεώρηση για το τι είναι πραγματικά σημαντικό και ουσιώδες στη ζωή του.  

Δείτε όλα τα άρθρα της Επιστημονικής Συνεργάτιδας στο psychology.gr: Αικατερίνη Τζανοπούλου Καβουσανού  καθώς επίσης και την σελίδα της ειδικού: Αναλυτική παρουσίαση ειδικού ψυχικής υγείας