Το πρόβλημα της αγάπης

Ακρόαση άρθρου......

Το πρόβλημα της αγάπης είναι ένα από τα βασικότερα θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο, κατά τη διάρκεια της ζωής του. Όλοι μας την ποθούμε, την αναζητούμε και καταβάλλουμε προσπάθειες να γίνουμε αξιαγάπητα άτομα, με σκοπό να προσελκύσουμε εκείνους τους άλλους (φίλους, σύντροφο), που θα θελήσουν να μας δώσουν την αγάπη τους.

Ίσως αυτή η βαθιά επιθυμία μας πηγάζει από τη μοναξιά που είναι συνυφασμένη με την ανθρώπινη ύπαρξη, αυτή τη μοναξιά που έρχεται όταν αποκτούμε συνείδηση του εαυτού μας και της τοποθέτησής του, όχι μόνο μέσα στον κόσμο, αλλά ταυτόχρονα και απέναντί του. Μια μοναξιά που μπορεί να αμβλυνθεί, ίσως ακόμη και να καταπολεμηθεί, με την ένωσή μας με ένα άλλο ανθρώπινο ον, μέσω της αγάπης.

Το πρόβλημα της αγάπης, όμως, δεν έγκειται μόνο στην προσπάθεια απόκτησής της, και δε λύνεται τη στιγμή που καταφέρνουμε να δημιουργήσουμε μια σχέσης αγάπης με κάποιον άλλο. Όλες οι ταινίες, οι ιστορίες και τα παραμύθια, τελειώνουν βέβαια σε αυτό το σημειο, δημιουργώντας την εντύπωση πως, από τη στιγμή που φτάσαμε ως εδώ, δεν έχουμε να προσπαθήσουμε για κάτι άλλο. Εδώ τελειώνει το ταξίδι, στην εύρεση της αγάπης.

Τι γίνεται όμως αν αυτό το συναίσθημα δεν εκφράζεται με το σωστό τρόπο;

Πολλές φορές, οι σχέσεις τελειώνουν για αυτόν ακριβώς το λόγο. Και εδώ αναδύεται, κατά τη γνώμη μου, το βαθύτερο πρόβλημα της αγάπης. Διότι με το που αρχίζουμε να νιώθουμε αυτό το συναίσθημα, δεν αποκτούμε αυτόματα και την ικανότητα να το εκφράζουμε όπως πρέπει. Κάτι τέτοιο θεωρώ πως απαιτεί συνεχόμενη αυτο-παρατήρηση και εξάσκηση μέσα από την πράξη.

Η πράξη αυτή θεωρώ πως αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία της αγάπης. Είναι εύκολο να νιώθουμε και να λέμε πως αγαπάμε, αλλά δύσκολο να το πράττουμε. Κι όμως, ένα τέτοιο συναίσθημα, λίγα έχει να προσφέρει μέσα από τα λόγια. Το τι κάνουμε, αντίθετα, δείχνει την αληθινή φύση του. Αυτό φυσικά δε σημαίνει πως τα λόγια πρέπει να παραλείπονται.

Οι πράξεις αγάπης, λοιπόν, είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την έννοια της ευθύνης.

Όχι όμως της ευθύνης που πηγάζει από έναν εξωτερικό τόπο, που επιβάλλεται σε εμάς και μας αναγκάζει να πράττουμε υπεύθυνα επειδή ''έτσι πρέπει''. Αναφέρομαι στην ευθύνη που πηγάζει από μέσα μας και τροφοδοτείται ακριβώς από το συναίσθημα της αγάπης που τρέφουμε για κάποιον.

Η ουσιαστική αγάπη συνοδεύεται από πράξεις φροντίδας για τον άλλον, και από τη συνεισφορά μας έτσι ώστε το αγαπημένο πρόσωπο να εξελιχθεί σε όλους τους τομείς, να γίνει η καλύτερη εκδοχή του εαυτού του. Η ουσιαστική αγάπη απαιτεί γνώση όλων των πλευρών της προσωπικότητας του άλλου, γνώση τόσο για το φως όσο και για το σκοτάδι του. Μετά από αυτή τη γνώση, απαραίτητη είναι η αποδοχή και ο σεβασμός του άλλου στο σύνολό του. Η ουσιαστική αγάπη αφουγκράζεται και καλύπτει τις ανάγκες του άλλου. Ταυτόχρονα, βρίσκεται σε εγρήγορση, έτσι ώστε να παρατηρεί την αλλαγή τους με την πάροδο του χρόνου και να ανταποκρίνεται επαρκώς. Τέλος, προέρχεται από έναν ελεύθερο και ανεξάρτητο άνθρωπο, που σκοπό δεν έχει να εξαρτηθεί από τον άλλον ή να τον υποτάξει. Αντίθετα, σκοπός του είναι να συμπορευτεί μαζί του, και η σχέση τους να τους ωθήσει να εκπληρώσουν το δυναμικό τους στο μέγιστο δυνατό βαθμό.

Δείτε στο εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο Ψυχολογίας της Πύλης μας το best seller του Διάσημου Ψυχαναλυτή, Erich Fromm: Η τέχνη της αγάπης.

Στο κλασικό αυτό βιβλίο, ο φημισμένος ψυχαναλυτής Έριχ Φρομ διερευνά την αγάπη απ’ όλες τις πλευρές και τις όψεις της - όχι μόνο τη ρομαντική αγάπη, που είναι διαποτισμένη από τόσες παρανοήσεις και τόσες μεγάλες προσδοκίες, αλλά επίσης την αδελφική αγάπη, την ερωτική αγάπη, την αγάπη των γονιών για τα παιδιά τους, την αγάπη για τον εαυτό μας και την αγάπη για τον Θεό.

Από όλα τα προαναφερθέντα, είναι φανερό πως η ικανότητά μας να αγαπάμε σωστά σχετίζεται με το ποιοι είμαστε εμείς ως άνθρωποι. Γι' αυτό και θεωρώ πως η αγάπη, δεν είναι απλώς συμπεριφορά προς ένα συγκεκριμένο άτομο, αλλά τρόπος σκέψης και στάσης απέναντι στον εαυτό μας και τη ζωή γενικότερα. Αυτό αποτυπώνεται και στα λόγια του Ashley Montagu, όταν λέει πως ''… το να ζεις σαν η ζωή κι η αγάπη να ήταν ένα, είναι ο μοναδικός τρόπος ζωής για τα ανθρώπινα πλάσματα, επειδή, πραγματικά, αυτός είναι ο τρόπος ζωής που η έμψυχη φύση του ανθρώπου απαιτεί''.

Βιβλιογραφία:
1. Μπουσκάλια, Λ. (1989). Η αγάπη. Αθήνα: Εκδόσεις <<Γλάρος>>.