Εξελίξεις στον κλάδο της ψυχολογίας. Νέα πανεπιστημιακά τμήματα ετοιμάζει το υπουργείο. Ποιοι είναι οι κίνδυνοι

Ακρόαση άρθρου......

Ο κ. Αλέξης Αρβανίτης, επίκουρος καθηγητής Κοινωνικής Ψυχολογίας στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, μίλησε στην εφημερίδα "Το Βήμα", σχετικά με τις αλλαγές που προωθεί το υπουργείο Παιδείας, οι οποίες αφορούν εκτεταμένες συγχωνεύσεις ΑΤΕΙ και ΑΕΙ. Συγκεκριμένα, για τον κλάδο της ψυχολογίας, προβλέπεται η ίδρυση Τμήματος Ψυχολογίας στα Γιάννενα, ενώ υπάρχουν προτάσεις για λειτουργία αντίστοιχων τμημάτων στον Βόλο, στη Φλώρινα και στην Κομοτηνή.

Πανεπιστημιακές σπουδές Ψυχολογίας. Ποια είναι η κατάσταση σήμερα

Αυτή τη στιγμή λειτουργούν τέσσερα τμήματα Ψυχολογίας στη χώρα (δύο στην Αθήνα, ένα στη Θεσσαλονίκη και ένα στην Κρήτη) με αρκετές δυσκολίες, γιατί υποδέχονται περισσότερους φοιτητές από όσους αντέχουν.

Ενώ η σωστή εκπαίδευση των φοιτητών απαιτεί κατάλληλη εργαστηριακή και σεμιναριακή υποστήριξη, καθώς και φροντίδα για πρακτική άσκηση, διαχρονικά η πολιτική ηγεσία αντιμετωπίζει την ψυχολογία ως ένα θεωρητικό αντικείμενο που μπορεί να διδαχθεί σε μεγάλα ακροατήρια αμφιθεάτρων. Περαιτέρω, εξαιτίας αυτής της παρανόησης, οι εισακτέοι στα τμήματα Ψυχολογίας προέρχονται από τη θεωρητική κατεύθυνση των πανελλαδικών εξετάσεων. Δεν έχουν το κατάλληλο υπόβαθρο για να ανταποκριθούν σε μαθήματα στατιστικής, μεθοδολογίας και βιοψυχολογίας αλλά ούτε στα υπόλοιπα μαθήματα, τα οποία στην πλειονότητά τους απαιτούν τέτοιες γνώσεις.

Η εκπαίδευση των ψυχολόγων είναι λοιπόν ήδη ναρκοθετημένη από την αρχή.

Ταυτόχρονα, οι προκλήσεις σε προπτυχιακό επίπεδο στερούν τη δυνατότητα οργάνωσης ικανού αριθμού μεταπτυχιακών προγραμμάτων. Σε πολλές χώρες του δυτικού κόσμου απαιτείται ακόμα και διδακτορικός τίτλος ώστε να ασκήσει κανείς το επάγγελμα του κλινικού, του συμβουλευτικού ή του σχολικού ψυχολόγου.

Στη χώρα μας οι απόφοιτοι της ψυχολογίας, με απόφαση της ελληνικής πολιτείας, αποκτούν άδεια ασκήσεως μόνο με τη λήψη του πρώτου πτυχίου. Οι μεταπτυχιακές σπουδές έχουν υποβαθμισμένη σημασία, παρ’ όλο που είναι απολύτως απαραίτητες για την ορθή άσκηση του επαγγέλματος.

Νέες σχολές ψυχολογίας σε Γιάννενα, Βόλο, Φλώρινα, Κομοτηνή

Ενώ το λογικό θα ήταν για το υπουργείο να ενισχύσει τα ήδη υπάρχοντα τμήματα ώστε να εκπαιδεύσουν αρτιότερα τους φοιτητές τους σε προπτυχιακό επίπεδο, αλλά και να δημιουργήσουν περισσότερα μεταπτυχιακά προγράμματα, σκέφτεται να διπλασιάσει (!) τα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών ψυχολογίας της χώρας.

Ηδη έχει ολοκληρώσει τη διαδικασία της ίδρυσης του Τμήματος Ψυχολογίας στα Γιάννενα, ενώ έχει δεχθεί προτάσεις για τη λειτουργία αντίστοιχων τμημάτων στον Βόλο, στη Φλώρινα και στην Κομοτηνή.

Σημείωση της Πύλης Ψυχολογίας: Σύμφωνα με νεότερες πληροφορίες, έχει ήδη δρομολογηθεί η έναρξη της εκπαιδευτικής λειτουργίας των Τμημάτων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας α) Ψυχολογίας, με έδρα το Βόλο, β) Αγωγής και Φροντίδας στην Πρώιμη Παιδική Ηλικία.

Σε μια περίοδο που υπάρχει υπερπληθώρα ψυχολόγων, το υπουργείο εξετάζει το ενδεχόμενο να ρίξει στην αγορά πλήθος νέων ανθρώπων, δίχως να φαίνεται να υπολογίζει τις επαγγελματικές προοπτικές τους. Είναι παράλληλα αμφίβολο πότε αυτά τα τμήματα θα στελεχωθούν επαρκώς και θα ορθοποδήσουν ώστε να υποστηρίξουν τους φοιτητές τους. Η παρούσα πανεπιστημιακή υποχρηματοδότηση δεν προσφέρει αισιοδοξία.

Το καθεστώς χορήγησης άδειας ασκήσεως επαγγέλματος ψυχολόγου, πρέπει να αλλάξει

Αν τυχόν υλοποιηθεί η σχεδιαζόμενη δημιουργία των νέων τμημάτων Ψυχολογίας, πρέπει απαραιτήτως να μειωθεί ο αριθμός εισακτέων ανά τμήμα ώστε να μην παραχθεί μια νέα στρατιά ανέργων, αλλά και ώστε να διαφυλαχθεί η ποιότητα της κατάρτισης των εισερχόμενων φοιτητών. Σε αυτό το σημείο θα βοηθήσει η αλλαγή των κριτηρίων εισαγωγής (πιο κοντά στα κριτήρια των ιατρικών σχολών) ώστε οι εισακτέοι να είναι πιο έτοιμοι να παρακολουθήσουν τα προγράμματα σπουδών στην ψυχολογία.

Επιπλέον, πρέπει να αλλάξει το καθεστώς χορήγησης άδειας ασκήσεως του επαγγέλματος του ψυχολόγου ώστε να υπάρχουν αυστηρές προδιαγραφές μετεκπαίδευσης πριν αποκτήσει κανείς τη σχετική άδεια (το συγκεκριμένο ζήτημα ανήκει στη δικαιοδοσία του υπουργείου Υγείας). Την ίδια στιγμή πρέπει να αυξηθούν οι πόροι και το δυναμικό των τμημάτων Ψυχολογίας ώστε να μπορούν να προσφέρουν τα κατάλληλα μεταπτυχιακά προγράμματα. Κατά αυτόν τον τρόπο θα εξασφαλίζεται ότι οι ψυχολόγοι που εν τέλει θα ασκήσουν το επάγγελμα θα είναι πάντα άρτια εκπαιδευμένοι, ανεξάρτητα με το πόσοι λαμβάνουν το πρώτο πτυχίο.

Χωρίς τα παραπάνω μέτρα να συνοδεύουν τον νέο σχεδιασμό, οι φοιτητές στα τμήματα Ψυχολογίας θα είναι πολύ περισσότεροι και θα εισάγονται με πολύ χαμηλότερες βάσεις από τις παρούσες, έχοντας εξεταστεί σε μαθήματα που λίγη σχέση έχουν με την ψυχολογία.

* Ο κ. Αλέξης Αρβανίτης είναι επίκουρος καθηγητής Κοινωνικής Ψυχολογίας στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Διαβάστε το πλήρες κείμενο της επιστολής, στην εφημερίδα Το Βήμα.