Διαταραχή Πανικού

Ακρόαση άρθρου......

Στην Ελλάδα, η διαταραχή πανικού είναι εμφανής στο 6% του πληθυσμού. Στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής αυτό το ποσοστό ανεβαίνει και μετρήσεις υποδεικνύουν ότι 1 στους 73 ανθρώπους πάσχει από αυτή τη διαταραχή. Το γυναικείο φύλο, συγκρατεί υψηλότερα ποσοστά από ότι το αντρικό. Παρόλα αυτά, οι άνδρες που εμφανίζουν διαταραχή πανικού, αυξάνονται συνεχώς.

Τι είναι η διαταραχή πανικού;

Τα άτομα που έχουν διαταραχή πανικού, εκδηλώνουν αρχικά κρίσεις πανικού. Οι κρίσεις πανικού αποτελούνται από ένα έντονο αίσθημα φόβου, που συνδέεται με τον φόβο του θανάτου. Είτε αυτός είναι ο φυσιολογικός θάνατος (θα πεθάνω), είτε ο κοινωνικός θάνατος (θα γίνω ρεζίλι), είτε είναι ο εγκεφαλικός θάνατος (θα τρελαθώ).

Ταυτόχρονα, με αυτό το έντονο συναίσθημα, εμφανίζονται και τα σωματικά συμπτώματα όπως ταχυκαρδία, ζαλάδα, αίσθηση λιποθυμίας, στεγνό στόμα και άλλα. Είναι λοιπόν λογικό, να μην επιθυμεί κάποιος αυτά τα συμπτώματα και συναισθήματα.

Για να το αποφύγουν αυτό, οι άνθρωποι που πάσχουν από διαταραχή πανικού, αρχίζουν και φοβούνται μήπως εκδηλωθεί κι άλλη κρίση πανικού σε ανυποψίαστο χρόνο. Ασχολούμενοι συνεχώς με το πρόβλημα στη σκέψη, προκαλούν στον εαυτό τους περισσότερο άγχος. Σε ακραίες περιπτώσεις, αποφεύγουν να βγουν και από το σπίτι τους, εξαιτίας του φόβου μιας επικείμενης κρίσης.

Πώς νιώθει το άτομο κατά την κρίση;

Το άτομο νιώθει ότι χάνει τον έλεγχο στο σώμα και το μυαλό του. Ότι χάνει τα λογικά του και τρελαίνεται. Άτομα που έχουν βιώσει κρίση πανικού δηλώνουν ότι φοβόντουσαν πως θα πεθάνουν, λόγω της έντασης των συμπτωμάτων. Αρκετοί σημειώνουν πως έχουν την αίσθηση ότι αυτό που συμβαίνει δεν είναι πραγματικό.

Τις περισσότερες φορές τα άτομα αποφεύγουν να πηγαίνουν στα μέρη που έχουν πάθει κρίσεις πανικού. Φοβούνται πως αν ξαναβρεθούν εκεί, θα τους συμβεί το ίδιο. Ταυτόχρονα, ο φόβος για μελλοντική κρίση μπορεί να κάνει τα άτομα να απομονωθούν κοινωνικά, ώστε να μην πάθουν κρίση μπροστά σε τρίτους ή ενώ κάνουν κάποια ασχολία όπως η οδήγηση.

Δείτε το σχετικό βιβλίο της Ψυχολόγου, Κ.Αγγελή, στο εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο ψυχολογίας της Πύλης μας: Νικώ τον πανικό.

Αίτια Διαταραχής Πανικού

Η διαταραχή πανικού, έχει υψηλά ποσοστά συννοσηρότητας με την κατάθλιψη, που αγγίζουν το 70%. Για την συγκεκριμένη ψυχική ασθένεια, η συννοσηρότητα που αφορά την κατάθλιψη, φαίνεται να προέρχεται από την κοινή ορμόνη που προκαλεί τις διαταραχές αυτές στον εγκέφαλο, την σεροτονίνη.

Τα συναισθηματικά φορτισμένα γεγονότα, συχνά, μπορούν να είναι το αίτιο για την εμφάνιση μιας κρίσης πανικού. Ένας θάνατος, χωρισμός ή και λογομαχία με σημαντικό για το άτομο πρόσωπο είναι μερικά από τα παραδείγματα αυτών των γεγονότων. Οι πάσχοντες, έχουν αναφέρει στρεσογόνα γεγονότα πριν από τις κρίσεις πανικού. Ακόμη, έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που δεν είναι δεσμευμένοι έχουν περισσότερες πιθανότητες να πάθουν κρίση από ότι οι δεσμευμένοι. Αυτό ίσως να οφείλεται και στο ‘σχετίζεσθαι’ που δημιουργείται ανάμεσα σε δύο άτομα.

Τα παιδιά και οι μελλοντικοί ενήλικες με τα παρακάτω συμπτώματα, είναι πιθανότερο να αναπτύξουν κρίσεις πανικού στην ενήλικη ζωή τους. Ένα από αυτά είναι η εκδήλωση έντονου ‘άγχους αποχωρισμού’, στα πρώτα χρόνια της ζωής ενός ανθρώπου. Όταν ένα παιδί προσκολλάται αρκετά στον γονέα, όταν έχει ανασφάλεια, φόβο να μείνει μόνο του ή ακόμη και άρνηση να πάει σχολείο. Όμως, υπόψιν μας πρέπει να λάβουμε και τα παιδιά που έχουν εκτεθεί στο παρελθόν σε τραυματικές εμπειρίες (πχ κακοποίηση), καθώς έχουν αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης κρίσεων πανικού.        

Κληρονομικότητα και κρίσεις πανικού

Οι κρίσεις πανικού μπορεί να είναι κληρονομικές, καθώς έρευνες σε δίδυμους και οικογένειες, έχουν καταδείξει ότι υπάρχει ένα ποσοστό κληρονομικότητας. Ταυτόχρονα, ένα παιδί που έχει δει γονέα ή άλλο σημαντικό πρόσωπο να έχει κρίση πανικού, είναι πιθανότερο να αναπτύξει και το ίδιο μεταγενέστερα. Αυτό μπορεί να σχετίζεται με το ότι θεωρούν πως εφόσον ένας ενήλικας, όπως ο γονιός τους, αντιμετωπίζει έτσι τις καταστάσεις, είναι ένας αποδεκτός τρόπος αντιμετώπισης γενικότερα.

Αντιμετώπιση διαταραχής πανικού

Το 80% των περιπτώσεων με διαταραχή πανικού, συχνά έχει θετικά αποτελέσματα με την γνωστική-συμπεριφοριστική θεραπεία. Σε αυτή, το άτομο μαθαίνει τεχνικές όπως αυτή της σωστής αναπνοής.

Πολλές φορές τα άτομα που εκδηλώνουν κρίσεις πανικού, για να τις αντιμετωπίσουν, παίρνουν σύντομες και βαθιές αναπνοές. Όταν ένα άτομο αναπνέει γρήγορα, συχνά η κατάστασή του επιδεινώνεται ή ακόμη οδηγεί σε πανικό. Το σώμα εκλαμβάνει την εντολή να γίνονται όλα πιο γρήγορα εσωτερικά του. Συνεπώς, συμπτώματα όπως η ταχυκαρδία, επισπεύδονται απλά και μόνο από τον γρήγορο ρυθμό αναπνοής. Ταυτόχρονα, υπάρχει η επιλεκτική προσοχή, η οποία κάνει το άτομο να εστιάζει στο σύμπτωμα, οπότε και να του φαίνεται πιο έντονο. Μέσα σε ένα θεραπευτικό πλαίσιο, το άτομο μαθαίνει να ελέγχει την αναπνοή του σταδιακά σε οκτώ ή δέκα αναπνοές ανά λεπτό τη στιγμή που νιώθει άγχος ή πανικό.  

Τα άτομα με κρίσεις πανικού, αναπτύσσουν συχνά φόβο ότι τα σωματικά συμπτώματα είναι αποτέλεσμα κάποιας ασθένειας. Η πρόταση είναι, ότι αφού εξετασθεί όντως το ενδεχόμενο μια φυσικής ασθένειας και απορριφθεί ως ιδέα, να ελεγχθεί και κάποιο ψυχολογικό βάρος.