Νέο αδερφάκι και ζήλια

Ακρόαση άρθρου......

Ο ερχομός ενός νέου μωρού είναι πάντα ένα χαρμόσυνο γεγονός για όλη την οικογένεια, μπορεί  όμως να προκαλέσει δυσάρεστα συναισθήματα στο πρώτο παιδί της οικογένειας.  Όσο καλά κι αν έχουν προετοιμάσει οι γονείς το έδαφος για το νέο αδερφάκι, οι αντιδράσεις του μεγαλύτερου παιδιού μπορεί να είναι απρόβλεπτες.

Συνήθως αντιδρά με ζήλια απέναντι στο μωρό, η οποία οφείλεται στο γεγονός ότι η προσοχή της μαμάς πλέον είναι εστιασμένη στην κάλυψη των αναγκών του μικρού μωρού. Φοβάται πως έχει χάσει την αγάπη της μαμάς, αφού, όπως φαίνεται στα μάτια ενός μικρού παιδιού, η μαμά δεν ενδιαφέρεται πια γι’ αυτό.

Η ζήλια και ο θυμός του πρωτότοκου παιδιού μπορεί να εκδηλωθεί με τους εξής τρόπους:

• Μπορεί να γίνει επιθετικό απέναντι στο αδερφάκι του – κυρίως αν είναι έως 4-5 ετών, δαγκώνοντάς το, κλείνοντας του το στόμα, πετώντας του αντικείμενα κ.ά.

• Mπορεί να παρουσιάσει άσχημη συμπεριφορά προς τους γονείς του, να γκρινιάζει, να θυμώνει για ασήμαντα πράγματα. Είναι πιθανό να σας τσιμπά, να σας σπρώχνει, να σας δαγκώνει, να σας βρίζει και, γενικά, να επιστρατεύει όλους τους τρόπους προκειμένου να τραβήξει την προσοχή σας. 

• Ενδέχεται να παρουσιάσει άρνηση για το φαγητό και να αποκτήσει ιδιοτροπίες στις διατροφικές συνήθειες.

• Ίσως παρουσιάσει προβλήματα στον ύπνο του, δηλαδή να αρνείται ή να δυσκολεύεται να κοιμηθεί, να ξυπνάει κατά τη διάρκεια της νύχτας ή να ζητάει να κοιμηθεί στο δωμάτιό σας.

• Μπορεί να αγνοεί το μωρό, να αδιαφορεί γι’ αυτό και να συμπεριφέρεται σαν να μην υπάρχει. 

• Είναι πιθανόν να παλινδρομήσει σε συνήθειες και συμπεριφορές προηγούμενων αναπτυξιακών σταδίων, όπως να θέλει να χρησιμοποιεί πιπίλα, να παρουσιάζει νυχτερινή ενούρηση, να φορέσει πάνα ή να θηλάσει.

• Το μεγαλύτερο παιδί μπορεί να αποφεύγει να μιλήσει για τα αρνητικά του συναισθήματα, να κλείνεται στον εαυτό του  και να απομονώνεται αποφεύγοντας τις κοινωνικές επαφές. Αυτά τα αρνητικά συναισθήματα, όμως, που δεν εξωτερικεύονται προκαλούν σωματικές αντιδράσεις (π.χ. πτώση μαλλιών, γαστρεντερικές ενοχλήσεις ή δερματικές παθήσεις).

Τι μπορείτε να κάνετε για να προλάβετε και να αντιμετωπίσετε αυτήν την κατάσταση;

Πριν τον ερχομό του δεύτερου μωρού…

• Με απλά λόγια, πείτε στο παιδί ότι σε λίγο καιρό θα αποκτήσει αδερφάκι. Μπορείτε να το εμπλέξετε στη διαδικασία της εγκυμοσύνης, να το παρακινείτε να χαϊδεύει την κοιλιά σας, να δείτε μαζί έναν υπέρηχο ή να ψωνίσετε τα πράγματα του μωρού.

• Καθησυχάστε το παιδί, λέγοντάς του πως πάντα θα είναι μοναδικό και αγαπητό για εσάς. Έτσι, θα μπορέσει να συνειδητοποιήσει σταδιακά ότι από αυτή τη στιγμή οι γονείς του θα αγαπούν δυο παιδάκια και όχι μόνο ένα αλλά θα τα αγαπούν το ίδιο.

• Προετοιμάστε το για τις ημέρες που θα είστε στο μαιευτήριο και δεν θα είστε κοντά του. Φροντίστε να έχει αρκετή προσοχή και φροντίδα από τον μπαμπά και τους κοντινούς συγγενείς εκείνο το χρονικό διάστημα.

• Είναι ύψιστης σημασίας να μη συνδεθεί ο ερχομός του μωρού με μεγάλες αλλαγές στη ζωή και το πρόγραμμα του μεγαλύτερου παιδιού. Αν, για παράδειγμα, το παιδί πηγαίνει στον παιδικό σταθμό, καλό είναι να συνεχίσει να πηγαίνει κανονικά. Αν, από την άλλη, δεν πηγαίνει, ας μη συνδεθεί το ξεκίνημα του σχολείου με τον ερχομό του μωρού, γιατί μπορεί να αισθανθεί το παιδί ότι το διώχνετε από το σπίτι για να φροντίσετε το μωρό.

Μετά τη γέννηση του μωρού…

• Όπως είναι φυσικό, το βρέφος έχει μεγαλύτερες πρακτικές ανάγκες, αλλά το άλλο παιδί έχει περισσότερες συναισθηματικές ανάγκες. Γι’ αυτό το λόγο, καλείστε να δείξετε κατανόηση και αγάπη προκειμένου να ξεπεραστεί επιτυχώς αυτή η περίοδος προσαρμογής. Μπορείτε να συζητάτε μαζί του σε κάθε ευκαιρία παρακινώντας το να εκφράσει τα συναισθήματα που νιώθει, αν φυσικά το επιτρέπει η ηλικία του. Είναι καλό να του εξηγήσετε πως αυτό που νιώθει είναι φυσιολογικό και δεν χρειάζεται να έχει άσχημα συναισθήματα ή και τύψεις. Μπορείτε να του δώσετε και μερικά παραδείγματα από τη δική σας παιδική ηλικία (πώς νιώθατε ως μεγαλύτερο ή μικρότερο παιδί, αν είχατε θυμώσει πολύ κάποια φορά, αν είχατε κάνει κάτι παράξενο στο μωρό). 

• Ανάλογα με την ηλικία του μπορείτε να του αναθέσετε διάφορες ευθύνες σχετικά με τη φροντίδα του μωρού, όπως να ταΐσει το μωρό, να το πάει βόλτα με το καροτσάκι, να το κάνει μπάνιο, να το ντύσει, να παίξει μαζί του, και φυσικά όλα αυτά με την εποπτεία ενός μεγαλύτερου. Αν πάλι δε θέλει να ασχοληθεί με το μωρό γιατί χρειάζεται περισσότερο χρόνο να προσαρμοστεί στην παρουσία του, τότε απλά σεβαστείτε την επιθυμία του. 

• Να θυμάστε να αξιοποιείτε τον ελεύθερο χρόνο που σας προσφέρει το καινούριο μωρό έχοντας δραστηριότητες αποκλειστικά με το μεγαλύτερο παιδί σας.

• Δείξτε του ορισμένες φωτογραφίες από τη βρεφική του ηλικία. Εξηγήστε του πως το φροντίζατε όπως ακριβώς και το μικρό μωρό.

• Εάν είναι δυνατόν, μιλήστε στους συγγενείς και τους φίλους, τονίζοντας πως είναι σημαντικό να μην αγνοούν το μεγαλύτερο παιδί, προσέχοντας μόνο το μωρό. 

Με τους τρόπους αυτούς θα μπορέσετε να επαναφέρετε τις ισορροπίες στο οικογενειακό σας περιβάλλον. Αρκεί να έχετε υπομονή και με το πέρασμα του χρόνου, θα δημιουργηθεί μία υγιής σχέση ανάμεσα στα δύο αδερφάκια.