Συμφωνητικό Ενημερωμένης Συγκατάθεσης (Informed Consent) για Online Ψυχοθεραπεία

Ακρόαση άρθρου......

Παραθέτουμε ένα υπόδειγμα συμφωνητικού ενημερωμένης συγκατάθεσης, το οποίο καλείται ο ψυχολόγος να χορηγεί στον θεραπευόμενο κατά την έναρξη της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας.

Τα πεδία που αναφέρονται παρακάτω, θα χρειαστεί να συμπληρωθούν ή/και τροποποιηθούν, ανάλογα με τις ανάγκες και τους κανόνες που εφαρμόζετε στην άσκηση της διαδικασίας.

Συμφωνητικό Ενημερωμένης Συγκατάθεσης (Informed Consent) για Online Ψυχοθεραπεία

Ο παραπάνω τίτλος είναι ενδεικτικός. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτόν ή έναν παρόμοιο τίτλο που καθιστά σαφή τη φύση των υπηρεσιών σας.

Το έγγραφο αφορά στην έναρξη και διεξαγωγή online συνεδριών ψυχοθεραπείας. Κάθε ψυχολόγος προσαρμόζει το έγγραφο στις δικές του ιδιαιτερότητες, στις απαιτήσεις της χώρας όπου δραστηριοποιείται (π.χ. Ελλάδα) και στις κατά περίπτωση ανάγκες του θεραπευόμενου.

Εισαγωγικά Στοιχεία

Στοιχεία του Ψυχολόγου

• Ονοματεπώνυμο ψυχολόγου, άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, αρμόδια επαγγελματική ένωση / σύλλογος στον οποίο ανήκει.
• Διεύθυνση επαγγελματικής έδρας, τηλέφωνο, email επικοινωνίας.

Στοιχεία του Θεραπευόμενου

• Ονοματεπώνυμο και βασικά στοιχεία επικοινωνίας (π.χ. τηλέφωνο, email).
• Προαιρετικά: Ημερομηνία γέννησης, διεύθυνση, ή άλλα στοιχεία.

Περιγραφή των Υπηρεσιών Online Ψυχοθεραπείας

1. Φύση και στόχοι της online θεραπείας

• Σύντομη επεξήγηση του τι σημαίνει online ψυχοθεραπεία, τι περιλαμβάνει (π.χ. βιντεοκλήσεις, ηχητικές κλήσεις, πλατφόρμες τηλε-συμβουλευτικής).
• Ενημέρωση για τους γενικούς στόχους (π.χ. βελτίωση ψυχικής υγείας, συμβουλευτική υποστήριξη).

2. Χρησιμοποιούμενα τεχνολογικά μέσα

• Αναφορά στην πλατφόρμα/εφαρμογή (π.χ. Zoom for Healthcare, Doxy.me, Microsoft Teams) ή/και τα βοηθητικά εργαλεία (email, online ημερολόγιο κ.λπ.).
• Υπογράμμιση ότι χρησιμοποιούνται ασφαλή, κρυπτογραφημένα κανάλια επικοινωνίας (στο βαθμό που αυτό είναι εφικτό).

Κίνδυνοι και Περιορισμοί της Online Θεραπείας

• Τεχνικές αστοχίες (π.χ. προβλήματα σύνδεσης στο διαδίκτυο, πτώση κλήσης).
• Έλλειψη οπτικοακουστικών ενδείξεων σε σχέση με τη διά ζώσης θεραπεία, που ενδεχομένως επηρεάζουν τη δυναμική της συνεδρίας.
• Θέματα ασφαλούς χώρου για τον θεραπευόμενο (εχεμύθεια και ιδιωτικότητα στο περιβάλλον του θεραπευόμενου).
• Πιθανή ανεπάρκεια της online προσέγγισης σε περιπτώσεις σοβαρής ψυχοπαθολογίας ή κρίσης.

Εχεμύθεια και Προστασία Προσωπικών Δεδομένων

1. Αναφορά σε GDPR/HIPAA (hippa για περιπτώσεις παροχής υπηρεσιών σε Αμερική)

• Πως ο ψυχολόγος τηρεί τον Γενικό Κανονισμό για την Προστασία Δεδομένων (GDPR) ή/και άλλους κανονισμούς (π.χ. HIPAA για τις ΗΠΑ), διασφαλίζοντας το απόρρητο.
• Ενημέρωση για τον τρόπο φύλαξης, κρυπτογράφησης και αποθήκευσης των δεδομένων συνεδρίας, ηλεκτρονικών σημειώσεων κ.λπ.

2. Αποκάλυψη απορρήτου σε ειδικές περιστάσεις

•  Όπως συμβαίνει και στη διά ζώσης θεραπεία, πρέπει να αναφέρεται ρητά σε ποιες περιπτώσεις ο ψυχολόγος μπορεί ή υποχρεούται να άρει το απόρρητο (π.χ. άμεσος κίνδυνος για τη ζωή του πελάτη ή τρίτων, δικαστική εντολή κ.λπ.).

Διαδικασία και Κανόνες Συνεδριών

1. Διάρκεια και συχνότητα συνεδριών

• Τυπική διάρκεια (π.χ. 50 λεπτά) και καθορισμός της συχνότητας (π.χ. εβδομαδιαία).
• Ορισμός διαδικασίας σε περίπτωση καθυστέρησης ή ακύρωσης.

2. Πολιτική ακύρωσης και χρεώσεων

• Ποια η πολιτική αν ο θεραπευόμενος ακυρώσει τελευταία στιγμή ή δεν εμφανιστεί;
• Πώς γίνεται η πληρωμή (π.χ. προπληρωμή, κατάθεση σε τραπεζικό λογαριασμό, ηλεκτρονική πλατφόρμα πληρωμής).

3. Κανόνες επικοινωνίας εκτός συνεδρίας

• Πόσο διαθέσιμος είναι ο ψυχολόγος μέσω email/τηλεφώνου και για ποιον λόγο (π.χ. μόνο για προγραμματισμό ραντεβού ή και για υποστήριξη μεταξύ συνεδριών).
• Ενημέρωση ότι η επικοινωνία μέσω απλού email ή SMS ίσως δεν είναι πάντα ασφαλής στο ίδιο επίπεδο με τις πλατφόρμες κρυπτογραφημένης επικοινωνίας.

Διαχείριση Κρίσεων και Επείγουσας Κατάστασης

• Περιγραφή του τι συμβαίνει αν ο θεραπευόμενος βιώσει έντονη κρίση, αυτοκτονικό ιδεασμό ή επείγον ψυχιατρικό ζήτημα.
• Παροχή στοιχείων επικοινωνίας τοπικών υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης (π.χ. ΕΚΑΒ, ψυχιατρικά τμήματα νοσοκομείων).
• Σαφής διευκρίνιση ότι, ως ψυχολόγος online, δεν μπορεί να προσφέρει άμεση φυσική βοήθεια σε επείγουσα κατάσταση.

Δικαιώματα Θεραπευόμενου και Λήξη της Θεραπείας

1. Δικαίωμα διακοπής

• Ο θεραπευόμενος μπορεί να τερματίσει τη θεραπεία οποιαδήποτε στιγμή κρίνει.

2. Δικαίωμα δεύτερης γνώμης

• Ο θεραπευόμενος έχει το δικαίωμα να ζητήσει δεύτερη γνώμη ή να παραπεμφθεί σε άλλο ειδικό.

3. Διαδικασία λήξης

• Συστήνεται να γίνεται μια τελική αποχαιρετιστήρια συνεδρία για ολοκλήρωση της θεραπευτικής διαδικασίας.

Εγκυρότητα και Συναίνεση

1. Δήλωση κατανόησης

• Ο θεραπευόμενος δηλώνει ότι έχει ενημερωθεί επαρκώς για τη φύση της online θεραπείας, τους κινδύνους, τα οφέλη και τις υποχρεώσεις όλων των μερών.

2. Συγκατάθεση για τη λήψη υπηρεσιών

• Ο θεραπευόμενος δηλώνει ότι αποδέχεται τους όρους και συναινεί ελεύθερα να λάβει τις υπηρεσίες online ψυχοθεραπείας.

Υπογραφές και Ημερομηνίες

Καταχωρείται η ημερομηνία έναρξης θεραπείας και η ημερομηνία υπογραφής συμφωνητικού

Υπογραφή Ψυχολόγου

• Ονοματεπώνυμο και ημερομηνία.

Υπογραφή Θεραπευόμενου

• Ονοματεπώνυμο και ημερομηνία.

Τελικές Σημειώσεις

Το παραπάνω δεν αποτελεί νομική συμβουλή. Η ακριβής διατύπωση και η νομιμότητα του εγγράφου ενδέχεται να απαιτούν καθοδήγηση από νομικό σύμβουλο ή από τον φορέα/σύλλογο ψυχολόγων στον οποίο ανήκετε.

Είναι σημαντικό το έγγραφο να διατυπώνεται σε γλώσσα κατανοητή για τον θεραπευόμενο, αποφεύγοντας υπερβολικούς νομικούς όρους.

Εάν πρόκειται για ανηλίκους, θα χρειαστεί ειδικό έγγραφο συναίνεσης ή/και υπογραφές γονέων/κηδεμόνων, τηρώντας επιπλέον νόμιμες απαιτήσεις περί ανηλίκων.

Με αυτόν τον τρόπο, το Έγγραφο Ενημερωμένης Συγκατάθεσης διασφαλίζει την κατανόηση και τη συναίνεση του θεραπευόμενου, οριοθετεί το πλαίσιο της online θεραπείας και θωρακίζει τόσο τον επαγγελματία όσο και τον πελάτη έναντι νομικών ή δεοντολογικών ζητημάτων.