Μετανάστες και Δαρβινισμός

Ακρόαση άρθρου......

Οι εικόνες ανθρώπων που στοιβάζονται σε βάρκες ψάχνοντας ένα καινούριο και ειρηνικό τρόπο ζωής είναι καθημερινές. Εικόνες νεκρών ανθρώπων ανάμεσα τους και παιδιά, συγκλονίζουν καθημερινά την παγκόσμια κοινότητα. Τα ποσοστά μεταναστών αυξάνονται χρόνο με το χρόνο.

Περισσότεροι από 43 εκατομμύρια άνθρωποι ανά τον κόσμο αναγκάζονται να ψάξουν νέους τόπους διαμονής. Οι κύριοι λόγοι μετανάστευσης είναι οι πόλεμοι και οι εγχώριες- εμφύλιες συγκρούσεις των εθνών. Για τους ανθρώπους που τελικά θα επιβιώσουν περνώντας όλες τις απάνθρωπες συνθήκες μετανάστευσης, τα προβλήματα συνεχίζονται. Τη σκυτάλη παίρνουν μια σειρά από ψυχολογικές δοκιμασίες που δυσκολεύουν τα άτομα για μια ομαλή εγκατάσταση στις νέες τους πατρίδες. Έρχονται αντιμέτωποι με τραυματικές εμπειρίες λόγω του ξεριζωμού τους αλλά και με αντίξοες συνθήκες διαβίωσης στα προσωρινά καταλύματα τους, χάνοντας πολλές φορές μέλη της οικογένειας τους στην προσπάθεια για επιβίωση.

Δυσκολίες μετά την εγκατάσταση

Οι μετανάστες είναι μια από τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες για την ανάπτυξη ψυχολογικών δυσλειτουργιών. Για παράδειγμα, είναι ευάλωτοι στον επαναπατρισμό τους με την νέα γλώσσα που καλούνται να αφομοιώσουν, στην ανεργία, στην εκμετάλλευση από τους ισχυρότερους οικονομικά καθώς και στις ρατσιστικές επιθέσεις που δέχονται. Όλα τα παραπάνω συσχετίζονται θετικά με την αύξηση των ποσοστών στρες.

Η στήριξη της οικογένειας

Τα ποσοστά τόσο της κατάθλιψης όσο και του στρες φαίνεται από έρευνες ( Beiser et al., 1993) να μειώνεται αισθητά στα άτομα με αναπτυγμένο κοινωνικό δίκτυο και στα άτομα με ισχυρούς οικογενειακούς δεσμούς. Συνεπώς, η οικογένεια μπορεί να είναι μια πολύτιμη πηγή συναισθηματικής στήριξης.

Βασανιστήρια και ρατσιστικές επιθέσεις

Πολλοί μετανάστες γίνονται δέκτες επιθετικών ενεργειών. Τα βασανιστήρια ενδέχεται να αντανακλούν συγκεκριμένες πτυχές ψυχοπαθολογίας όπως είναι τα ψυχωτικά συμπτώματα και οι απόπειρες αυτοκτονίας. Η ενδοοικογενειακή βία, η επιθετικότητα και ο αλκοολισμός είναι ακόμη μερικά από τα προβλήματα ψυχικών διαταραχών που εμφανίζονται στους επιζώντες της μετανάστευσης αλλά και στους δέκτες βίαιων συμπεριφορών.

Κουλτούρα και πολιτισμός

Ο πολιτισμός της κάθε ομάδας είναι εκείνο το στοιχείο που διατηρεί ενωμένες τις διάφορες πολιτισμικές ομάδες. Σύμφωνα λοιπόν με τις κοινές ιδεολογικές απόψεις αλλά και τις συνήθειες που απόκτησαν από την πατρίδα τους, οι μετανάστες προσπαθούν μα προσαρμοστούν στο νέο τους περιβάλλον χωρίς να χάσουν την ταυτότητα τους και να διατηρήσουν το αίσθημα της προσωπικής και παράλληλα ατομικής αξίας.

Αρκετές φορές όμως, οι τρόποι αντιμετώπισης διάφορων ασθενειών διαφέρουν σε σχέση με το εκάστοτε υγειονομικό σύστημα της χώρας που φιλοξενούνται. Η διαφορά είναι εμφανής στους πρόσφυγες χωρών της Ανατολής, οι οποίοι υιοθετούν ένα εναλλακτικό σύστημα περίθαλψης χρησιμοποιώντας παραδοσιακές θεραπευτικές μεθόδους. Η σύγκρουση μεταξύ διαφορετικών θεραπειών μπορεί να δυσχεραίνει την γρήγορη ανάρρωση των ασθενών και γι' αυτό το λόγο οι ιατροί ψυχικής υγείας θα πρέπει να εφαρμόζουν ένα πιο πλουραλιστικό σχέδιο δράσης.

Σύμφωνα με τις πολιτισμικές και πολιτικές ανακατατάξεις ο αριθμός των προσφύγων όλο και θα αυξάνεται. Όσο οι χώρες (όπως η Συρία) συνεχίσουν να δέχονται επιθέσεις άλλο τόσο θα προκύπτει η ανάγκη αναζήτησης μιας στέγης δίχως πόλεμο. Ωστόσο, άλλο τόσο θα αυξάνονται και εκείνοι οι άνθρωποι που εθελοντικά δέχονται να προσφέρουν τη βοήθεια τους στους μετανάστες που εκδιώκονται. Βέβαια αυτό δεν αποτελεί από μόνο του μια λύση ικανή να αντιμετωπίσει το πρόβλημα στο σύνολο του.

Τον 21ο αιωνα η ζωή θεωρείται προνόμιο για ένα μέρος αυτού του κόσμου. Όσο η θάλασσα θα ξεβράζει νεκρά παιδιά και όσο θα υπάρχουν χώρες που θα εκδιώκουν τους πρόσφυγες που αναζητούν την ελευθερία τους, άλλο τόσο δε μπορούμε να θεωρούμε πως σαν είδος έχουμε φτάσει στην πλήρη εξέλιξη μας.

Ίσως δε θα πρέπει να αποτελούμε το τελευταίο και πιο αναπτυγμένο είδος στη Θεωρία εξέλιξης του Δαρβίνου.

Βιβλιογραφία:

Beiser, M., Johnson, P.J., & Turner, R.J. (1993).Unemployment, underemployment and depressiveaffectamongSoutheastAsianrefugees. Psychological Medicine,23(3), 731-743.