Του Κωνσταντίνου Παππά, Γενικού Διευθυντή, Κολλέγιο Ανθρωπιστικών Επιστημών - ICPS

Καθώς βρισκόμαστε στην περίοδο εγγραφών για το ακαδημαϊκό έτος 2015-2016 και δεδομένου ότι αρκετοί ενδιαφερόμενοι που εμπιστεύονται το Κολλέγιο Ανθρωπιστικών Επιστημών – ICPS για σπουδές Ψυχολογίας, έχουν ζητήσει σχετικές διευκρινίσεις και πληροφορίες για πανεπιστημιακά προγράμματα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, είναι ευκαιρία να μοιραστούμε με το κοινό του psychology.gr κάποιες πληροφορίες.

Είναι απόλυτα κατανοητή η ανάγκη πολλών ενδιαφερομένων να παρακολουθήσουν ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης που προσαρμόζεται πλήρως στις δικές τους καθημερινές υποχρεώσεις. Ένα πρόγραμμα δηλαδή που δεν θα απαιτήσει από αυτούς να βρίσκονται σε αίθουσα εκπαίδευσης ή όποια άλλη εκπαιδευτική εγκατάσταση, σε συγκεκριμένες ώρες και ημέρες κάθε εβδομάδα. Αυτή εξάλλου υπήρξε και η βασική λογική για τη δημιουργία προγραμμάτων εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Συγχρόνως είναι επίσης λογικό ότι η εξοικείωση με την τεχνολογία μεγάλου μέρους τους πληθυσμού, κάνει πιο εύκολη την εμπλοκή με ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης μέσω υπολογιστή.

Το ζήτημα που προκύπτει όμως με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση στην Ελλάδα, είναι σημαντικό, καθώς λόγω των παραπάνω, καθώς και λόγω κακής ή ελλιπούς πληροφόρησης από κρατικούς φορείς, πολλοί ενδιαφερόμενοι και οι οικογένειες τους μπερδεύονται από ισχυρισμούς διάφορων ιδρυμάτων του εξωτερικού, όπου προβάλλεται ότι στην ουσία δεν υπάρχει καμία διαφορά μεταξύ ενός on-campus (σε Κολλέγιο στην Ελλάδα) και ενός on-line προγράμματος (ειδικά σε σχέση με την αναγνώριση).

Δεν θα εστιάσω στην παρούσα φάση στην ποιοτική διαφορά της εκπαιδευτικής διαδικασίας μεταξύ on-line και on-campus προγραμμάτων. Θεωρώ αυτονόητο ότι την αλληλεπίδραση με τον καθηγητή και την υπόλοιπη ομάδα, τη δικτύωση μέσω της δια ζώσης παρουσίας, αλλά και την αίσθηση της κοινότητας, που δημιουργεί η on-campus εκπαίδευση, δεν μπορεί να τα αντικαταστήσει καμία ηλεκτρονική πλατφόρμα όσο καλά σχεδιασμένη και αν είναι. Επιπλέον, επικεντρώνω το ενδιαφέρον στα προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα στον τομέα της Ψυχολογίας (αν και παρόμοιες συνθήκες ισχύουν και για άλλες επιστήμες).

Ειδικά λοιπόν σε σχέση με Bachelor και Master Ψυχολογίας, θα πρέπει να τονίσουμε ότι με εξαίρεση έναν περιορισμένο αριθμό προγραμμάτων (κατά βάση ενός Πανεπιστημίου της Αγγλίας), ο Βρετανικός Σύλλογος Ψυχολόγων (BPS), ο μοναδικός δηλαδή σύλλογος ψυχολόγων που η ΕΕ (Οδηγία 2005/36), αλλά και η Ελληνική Δημοκρατία (ΠΔ 38/2010), μνημονεύουν με έμφαση «ότι διατηρεί τη στάθμη του οικείου επαγγέλματος σε υψηλά επίπεδα», δεν είναι θετικά προσκείμενος σε αναγνώριση εξ αποστάσεως πτυχίων ή μεταπτυχιακών. Με μια απλή σύγκριση των προγραμμάτων που πιστοποιεί ο Σύλλογος, μπορεί εύκολα να διαπιστώσει κανείς ότι τα πιστοποιημένα εξ αποστάσεως προγράμματα αποτελούν λιγότερο από το 2% του συνόλου!

Ως εκ τούτου, εάν ένας ενδιαφερόμενος επιθυμεί να σπουδάσει σε ένα πρόγραμμα ψυχολογίας και να αποκτήσει ένα πτυχίο ή μεταπτυχιακό που θα φέρει τη «σφραγίδα» ποιότητας και αποδοχής του μεγαλύτερου Συλλόγου Ψυχολόγων παγκοσμίως, θα πρέπει να βεβαιωθεί ότι το εξ αποστάσεως πρόγραμμα που θέλει να κάνει είναι πιστοποιημένο (accredited) από τον Σύλλογο. Η πιστοποίηση από το BPS είναι επίσης σημαντική και για τη συνέχιση των σπουδών κάποιου. Δεν είναι δυνατόν δηλαδή να γίνει κάποιος δεκτός σε πιστοποιημένα μεταπτυχιακά, αν δεν έχει πρώτα ολοκληρώσει πιστοποιημένο πρώτο πτυχίο. Αυτό βέβαια ισχύει και για τις περιπτώσεις των on-campus πτυχίων και δυστυχώς εδώ θέλει ακόμα μεγαλύτερη προσοχή καθώς μερικά προγράμματα Bachelor που προσφέρονται στην Ελληνική αγορά, δεν φέρουν πιστοποίηση, ασχέτως αν υπονοούν κάτι τέτοιο στις σχετικές σελίδες πληροφοριών τους.

Μεγαλύτερο όμως είναι το πρόβλημα που προκύπτει με την αναγνώριση από τους αρμόδιους φορείς στην Ελλάδα εξ αποστάσεως προγραμμάτων. Ήδη υπάρχουν συμπολίτες μας που έχουν - τουλάχιστον - μπερδευτεί από διαφημίσεις ξένων ιδρυμάτων, σύμφωνα με τις οποίες, «προπτυχιακά και μεταπτυχιακά εξ αποστάσεως προγράμματα στην Ψυχολογία αναγνωρίζονται από τον ΔΟΑΤΑΠ!»

Πρέπει να είμαστε απολύτως σαφείς. ΚΑΝΕΝΑ εξ αποστάσεως Πανεπιστημιακό προπτυχιακό πρόγραμμα Ψυχολογίας δεν αναγνωρίζεται από τον ΔΟΑΤΑΠ!

Ο λόγος και ο τρόπος επιβεβαίωσης των ανωτέρω είναι πολύ απλός. Το Ελληνικό Κράτος και συγκεκριμένα ο ΔΟΑΤΑΠ, προβλέπει ότι «ισοτιμία και αντιστοιχία τίτλων που έχουν αποκτηθεί με την διαδικασία της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης χορηγείται μόνο εφόσον υπάρχει αντίστοιχο πρόγραμμα σπουδών στο ΕΑΠ και κατόπιν σύγκρισης του προγράμματος σπουδών της σχολής στην ημεδαπή με αυτό της σχολής στην αλλοδαπή» . Δηλαδή, ο ΔΟΑΤΑΠ αναγνωρίζει εξ αποστάσεως προπτυχιακά προγράμματα ΜΟΝΟ υπό την προϋπόθεση ότι το αντικείμενο του προγράμματος προσφέρεται και στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ). Επειδή λοιπόν το ΕΑΠ δεν προσφέρει κανένα πρόγραμμα σπουδών στην Ψυχολογία, είναι αδύνατη η οποιαδήποτε αναγνώριση ενός εξ αποστάσεως πτυχίου Ψυχολογίας από τον ΔΟΑΤΑΠ.

Το παραπάνω πρακτικά σημαίνει τα εξής:
1. Αν ξεκινήσει κάποιος σπουδές για πρώτο πτυχίο Ψυχολογίας με εξ αποστάσεως φοίτηση, ΔΕΝ μπορεί να λάβει αναγνώριση στην Ελλάδα για τον τίτλο αυτό.
2. Αν ολοκληρώσει κάποιος σπουδές στην Αγγλία ή αλλού και αποκτήσει Bachelor Ψυχολογίας (3 έτη) με συμβατικό τρόπο (on-campus) και στη συνέχεια επιλέξει να παρακολουθήσει μεταπτυχιακό Ψυχολογίας με εξ αποστάσεως φοίτηση, ΔΕΝ θα μπορέσει να συνεκτιμήσει τους δύο τίτλους σπουδών και να τους αναγνωρίσει, καθώς σύμφωνα με τον ΔΟΑΤΑΠ «δεν προβλέπεται η δυνατότητα συνεκτίμησης συμβατικού ΒΑ και μεταπτυχιακού από ίδρυμα τύπου «Ανοικτού Πανεπιστημίου» επειδή προέρχονται από μη ομοειδή προγράμματα σπουδών».

Επιπλέον, κατά την άποψη μου, στην παρούσα φάση, δικαιολογείται η ύπαρξη βάσιμης ανησυχίας ότι ο ΔΟΑΤΑΠ σύντομα ενδέχεται να μην αναγνωρίζει ούτε τα μεμονωμένα εξ αποστάσεως μεταπτυχιακά! Τούτο βασίζεται στο γεγονός ότι:
Α. Η γενική αρχή λειτουργίας του, όπως περιεγράφηκε παραπάνω είναι να μην αναγνωρίζει πτυχία, τα αντικείμενα του προγράμματος των οποίων δεν προσφέρονται από το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.
Β. Παρά τη γενική αυτή αρχή, με τις αποφάσεις του ΔΣ 57/16-10-2009 και 84/14-1-2011, ο ΔΟΑΤΑΠ άνοιξε ένα παράθυρο αναγνώρισης πτυχίων και μεταπτυχιακών ψυχολογίας που είχαν αποκτηθεί εξ αποστάσεως και τα ισοτιμούσε και αντιστοιχούσε με το ΕΑΠ και τα Τμήματα Ψυχολογίας των δημοσίων Πανεπιστημίων.
Γ. Το παράθυρο αυτό όμως το έκλεισε εκ νέου για τα πτυχία ψυχολογίας, επιστρέφοντας στην γενική αρχή του περί μη αναγνώρισης, με την απόφαση του ΔΣ 171Α/9-1-2015.

Ως εκ τούτου η πρόταση μου για κάποιον που επιθυμεί να σπουδάσει ψυχολογία σε προπτυχιακό ή μεταπτυχιακό επίπεδο, διασφαλίζοντας την αναγνώριση του, είναι καταρχάς να επιλέξει ένα πρόγραμμα που να φέρει διεθνή αναγνώριση και πιστοποίηση – ιδανικά για την Ε.Ε. από τον Βρετανικό Σύλλογο Ψυχολόγων, και στη συνέχεια, εφόσον μπορεί να αποφύγει την εξ αποστάσεως φοίτηση, να επιλέξει μεταξύ:

1. Ενός προγράμματος Δημοσίου Ελληνικού Πανεπιστημίου,
2. Ενός προγράμματος Πανεπιστημίου της Ε.Ε. που προσφέρεται στην Ελλάδα μέσω συνεργασίας με αδειοδοτημένο Κολλέγιο και αναγνωρίζεται πλέον από τον ΣΑΕΠ (δλδ., τον «ΔΟΑΤΑΠ» για επαγγελματικά δικαιώματα),
3. Ενός προγράμματος on-campus σε χώρα μέλος της Ε.Ε.

Γράφει ο: Κωνσταντίνος Παππάς, Γενικός Διευθυντής, Κολλέγιο Ανθρωπιστικών Επιστημών - ICPS