Θηλυκότητες, αρσενικότητες, σεξουαλικότητες

Η ψυχανάλυση εξακολουθεί να ενοχλεί και να συναρπάζει ένα μεγάλο κομμάτι της σύγχρονης σκέψης γύρω από το φύλο και τη σεξουαλικότητα. Τα τελευταία χρόνια, η ενόχληση αναβλύζει από πλείστες πηγές.

Φεμινιστές, φεμινίστριες, ομοφυλόφιλοι και λεσβίες συγγραφείς έχουν αμφισβητήσει την κανονιστική αρσενικότητα, την αρσενική προκατάληψη, την υποτίμηση της γυναίκας, την ομοφοβία και τον ετεροσεξισμό που απαντούν σε πολλά ψυχαναλυτικά κείμενα, καθώς και την ψυχαναλυτική κλινική πρακτική και πολιτική που εφαρμόζονται σε αυτά τα πεδία.

Έχουν επίσης επικεντρωθεί στην υποτιθέμενη ουσιοκρατία και τον οικουμενισμό των ψυχαναλυτικών θεωριών, αφενός κατακρίνοντας την ουσιοκρατία της ψυχαναλυτικής υπόθεσης των δύο κανονιστικών μοντέλων ανάπτυξης -του κοριτσιού και του αγοριού- και του διάχυτου και συχνά παραγνωρισμένου βιολογικού ντετερμινισμού της, και αφετέρου κατακρίνοντας τον οικουμενισμό στις ψυχαναλυτικές τάσεις για γενίκευση καθολικών σταθερών αναφορικά με τα ανθρώπινα γνωρίσματα, το βιολογικό ή το κοινωνικό φύλο και για παραγνώριση ή αποκλεισμό της πολιτισμικής, φυλετικής, εθνοτικής, ταξικής και ιστορικής πολυμορφίας.

Την ίδια στιγμή, η ψυχανάλυση εξακολουθεί να συναρπάζει τις περισσότερες από αυτές τις επικριτικές φωνές. Καμία άλλη σημαντική θεωρία δεν έχει να επιδείξει τόσο αδιάκοπο ενδιαφέρον και προσοχή στο κοινωνικό φύλο και τη σεξουαλικότητα και μια τόσο αδιάκοπη επίγνωση του πόσο ασαφείς, αντιφατικές, ανυπέρβλητες και σύνθετες είναι αυτές οι παράμετροι - ως εμπειρίες, ως ταυτότητες, ως πολιτισμικές κατασκευές, ως προσωπικές διαδραματίσεις. Στοχαζόμενη πάνω σε αυτές τις ενοχλήσεις και αυτή την εξημμένη περιέργεια σε σχέση με την ψυχανάλυση, εξετάζω σε αυτό το βιβλίο πώς μπορούμε να τις αντιμετωπίσουμε, να τις αξιολογήσουμε και να τις αναθεωρήσουμε. Αρχίζω με τον Σίγκμουντ Φρόυντ.

Είναι πολύ πιθανό μια ακόμη ματιά στον Φρόυντ να μην αποκαλύψει τίποτα καινούριο, ενδέχεται όμως να μας βοηθήσει να συναρμόσουμε τις γνώσεις και τις παρατηρήσεις μας με τρόπους αρκετά καινούριους ώστε να μας επιτρέψουν να αποκτήσουμε πιο εκλεπτυσμένους ψυχαναλυτικούς τρόπους κατανόησης του βιολογικού και του κοινωνικού φύλου και να αρχίσουμε να αναθεωρούμε τα ιδεολογικά και πολιτισμικά θεμέλια αυτών των τρόπων κατανόησης.

[Κεφάλαιο 1, Επανεξετάζοντας όσα είπε ο Φρόυντ για τις γυναίκες]