Ψυχολογικά προβλήματα παιδιών και εφήβων

Το βιβλίο Ψυχολογικά προβλήματα παιδιών και εφήβων προορίζεται να χρησιμοποιείται από τους γονείς, τους εκπαιδευτικούς, τους ψυχολόγους και τους άλλους ασχολούμενους με την ψυχική υγεία και αγωγή των παιδιών και των εφήβων.

Πραγματεύεται διαδικασίες και τεχνικές για την πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και την έγκαιρη διορθωτική - θεραπευτική παρέμβαση των ψυχολογικών προβλημάτων της παιδικής και εφηβικής ηλικίας.

Η ύλη του βιβλίου έχει διαρθρωθεί σε έξι (6) ΜΕΡΗ, ως εξής:

Στο ΜΕΡΟΣ Ι, το εισαγωγικό, εξετάζονται το "ΤΙ είναι" η προβληματική συμπεριφορά, το "ΓΙΑΤΙ γίνεται" και το "ΠΩΣ γίνεται".

Στα επόμενα τρία ΜΕΡΗ (II, III και IV) εξετάζονται, αντίστοιχα, τρεις κατηγορίες προβλημάτων:

α) Τα λεγόμενα εσωτερικευμένα προβλήματα, δηλαδή εκδηλώσεις που δυσκολεύουν το παιδί/τον έφηβο στις σχέσεις του με τον ίδιο τον εαυτό του.

β) Τα λεγόμενα εξωτερικευμένα προβλήματα, δηλαδή εκδηλώσεις που δυσκολεύουν το παιδί/τον έφηβο στις σχέσεις του με τους άλλους.

γ) Τα διάφορα προβλήματα χαμηλών σχολικών επιδόσεων, μαθησιακών δυσκολιών και νοητικών αποκλίσεων.

Οι συγκεκριμένες μορφές προβληματικής συμπεριφοράς που εξετάζονται σε καθεμία από τις παραπάνω τρεις κατηγορίες προβλημάτων δίνονται στο διπλανό μονόστηλο του οπισθόφυλλου.

Το ΜΕΡΟΣ V αναφέρεται στα διάφορα διαγνωστικά, συμβουλευτικά και ψυχοθεραπευτικά κέντρα και υπηρεσίες, όπου μπορούν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να απευθύνονται για βοήθεια των ειδικών, στα είδη της ψυχοθεραπευτικής παρέμβασης που χρησιμοποιούν οι ειδικοί στην κλινική πράξη με τα παιδιά και τους εφήβους, καθώς και στα βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα θεραπευτικά αποτελέσματα των παρεμβάσεων αυτών και της αυτο-θεραπείας.

Το ΜΕΡΟΣ VI αναφέρεται στη συμβουλευτική των γονέων, σε πέντε περιόδους οικογενειακής κρίσης (ψυχικές διαταραχές των γονέων, διαλυμένες οικογένειες, θάνατος στην οικογένεια, απροσδόκητες σεξουαλικές εμπειρίες του παιδιού, εισαγωγή του παιδιού σε ίδρυμα), καθώς και σε τέσσερις τύπους γονέων και στο πώς ο καθένας από τους τύπους αυτούς επηρεάζει την ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του παιδιού.

Στο τέλος κάθε ΜΕΡΟΥΣ παρατίθεται ένα ολιγοσέλιδο "ΕΠΙΜΕΤΡΟ" όπου αποτυπώνονται κάποιες σκέψεις του καθηγητού Ι. Ν. Παρασκευόπουλου, σχετικές με τη θεματική του αντίστοιχου ΜΕΡΟΥΣ, σταχυολογημένες από την υπερτριακονταετή πανεπιστημιακή του διδασκαλία και έρευνα σε θέματα ψυχολογίας του παιδιού και του εφήβου. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Μέρος Ι: ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΟ ΠΑΙΔΙ: ΤΙ, ΓΙΑΤΙ ΚΑΙ ΠΩΣ
1. Το προβληματικό παιδί: Τι είναι
2. Το προβληματικό παιδί: Γιατί γίνεται
3. Το προβληματικό παιδί: Πώς γίνεται

Μέρος ΙΙ: ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΕΝΔΟ-ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΔΥΣΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΙΑΣ: ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΥΜΕΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
4. Εσωτερική ανασφάλεια: Ο "καμβάς" της ενδο-προσωπικής δυσπροσαρμοστίας
5. Δύο τύποι ιδιοσυγκρασίας: Τα "δύσκολα" και τα "εύκολα" παιδιά
6. Εξάρτηση και αυτονομία: Το "υπερεξαρτημένο", το "κακομαθημένο" και το "ανεξαρτητοποιημένο" παιδί
7. Προβλήματα προσαρμογής στο σχολείο: Το "παιδί με σχολική φοβία"
8. Παιδικοί φόβοι και φοβίες
9. Νευρωσικά άγχη και στρες: Αγχώδεις "κακές συνήθειες" των παιδιών και ψυχοσωματικές διαταραχές
10. Κοινωνικά άγχη: Το "ντροπαλό", το "μοναχικό", το "σχιζοειδές" και το "αυτιστικό" παιδί
11. Προβλήματα υπερβολικής συμμόρφωσης και προκατάληψης: Το "υποτακτικό παιδί" και ο "φανατικός οπαδός"
12. Διαταραχές ύπνου, εγκόπριση και ενούρηση
13. Προβλήματα σίτισης: Παχυσαρκία, ψυχογενής ανορεξία και ψυχογενής βουλιμία
14. Εξαρτήσεις: Βλαβερή χρήση ψυχοτρόπων ουσιών και του διαδικτύου

Μέρος ΙΙΙ: ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΔΙΑ-ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΔΥΣΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΙΑΣ: ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΥΜΕΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
15. Απουσία αυτοελέγχου: Το "απείθαρχο" παιδί
16. Παιδική επιθετικότητα: Επτά εχθρικές μορφές της
17. Παιδική ανεντιμότητα: Οι συνήθεις "κατεργαριές" των παιδιών
18. Παιδική και νεανική παραβατικότητα
19. Σεξουαλικά προβλήματα - Διαφυλική αγωγή

Μέρος IV: ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΕ ΧΑΜΗΛΕΣ ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
20. Γιατί αποτυγχάνουν τα παιδιά στο σχολείο: Το κίνητρο της επιτυχίας
21. Ελάχιστη εγκεφαλική δυσλειτουργία: Το "αδέξιο - άγαρμπο" παιδί και το "υπερκινητικό" παιδί
22. Παιδιά με μαθησιακά προβλήματα: Δυσλεξίες και δυσαριθμησίες
23. Αποκλίσεις στη νοημοσύνη: Νοητική υστέρηση και νοητική υπεροχή

Μέρος V: ΠΟΥ ΚΑΙ ΠΩΣ ΝΑ ΑΝΑΖΗΤΗΣΟΥΜΕ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ: ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ - ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ - ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ
24. Πού μπορούν να απευθύνονται οι γονείς και οι δάσκαλοι για βοήθεια των ειδικών
25. Ψυχοθεραπευτικές μέθοδοι για παιδιά
26. Τι γίνεται τελικά με τα προβληματικά παιδιά: Αυτό-θεραπεία

Μέρος VI: ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ - Η διαδικασία της "συνάντησης"
27. Οι "περίοδοι κρίσης" και η παροχή ειδικής βοήθειας
28. Πώς η οικογένεια επηρεάζει την ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του παιδιού