Ηθική φιλοσοφία

Η ηθική φιλοσοφία του V. Jankelevitch αρνείται την ηθική της εξαγοράς και της μετάνοιας, μια κανονιστική δηλαδή ηθική, η οποία κατά βάση θέτει αξεπέραστους φραγμούς στην ελευθερία του ανθρώπινου όντος.

Διότι το πρόβλημα του ηθικού όντος υπήρξε πάντα, και εξακολουθεί να είναι, η ελευθερία, η προϋπόθεση της οποίας είναι ο όρος εκ των ων ουκ άνευ της ηθικής. Και είναι ακριβώς γι' αυτόν το λόγο που το καλό και το κακό, οι δύο πόλοι της κανονιστικής ηθικής, ακυρώνονται μέσα στην ηθική της ελευθερίας, αφού, όπως γράφει ο συγγραφέας, "αν το κακό καταστρέφεται από μόνο του, είναι γιατί στην πραγματικότητα το κακό δεν είναι βιώσιμο. Το κακό είναι, όπως η ίδια η διαστροφή, ένα αδιέξοδο. Μπορεί να ζήσει ένα διάστημα μέσω των αμφισημιών, των παρανοήσεων, των χιλιάδων συνενοχών που βρίσκει μέσα σε μιαν άρρωστη συνείδηση. Επιβιώνει -πικρός εμπαιγμός- επειδή καταφέρνει να περνά για το αντίθετό του".

Ο Jankelevitch θέτει τη μεταηθική του σαν ένα pianissimo της φωνής της σιωπής και του τραγουδιού της ψυχής, όταν ο ηθικός χρόνος - ο χρόνος της κανονιστικής ηθικής - εξαφανίζεται, και ο άνθρωπος δρασκελίζει το χείλος της στιγμής υπερβαίνοντας τα όρια του πεπερασμένου πνεύματός του.