Πέμπτη στις 19.00: Η Οριακή (Μεταιχμιακή) Προσωπικότητα

Πέμπτη στις Επτά, είναι ο τίτλος μιας σειράς εκπομπών του PSYCHOLOGY.GR, στις οποίες Επαγγελματίες Ψυχικής Υγείας απαντούν σε δικά σας ερωτήματα, κάθε εβδομάδα, σε επιλεγμένες θεματικές ενότητες.

Το θέμα της εβδομάδας: Η Οριακή (Μεταιχμιακή) Προσωπικότητα

Το θέμα της ενότητας για την τρέχουσα εβδομάδα, είναι η Οριακή Διαταραχή Προσωπικότητας. 

Ως οριακή (μεταιχμιακή) διαταραχή προσωπικότητας (borderline personality disorder‎) ορίζεται μία δυσλειτουργική δομή, τα χαρακτηριστικά της οποίας βρίσκονται στο «μεταίχμιο» νεύρωσης και ψύχωσης.

Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό στην κλινική εικόνα της οριακής διαταραχής είναι μια αστάθεια στα συναισθήματα, στην αίσθηση του εαυτού και στις διαπροσωπικές σχέσεις.

Πρόκειται για μια διαταραχή που αγγίζει περίπου 1 στους 30 ανθρώπους καθώς επίσης πρόκειται για μια διαταραχή που τη συναντούμε κυρίως σε γυναίκες.

Φάκελος Οριακή Διαταραχή Προσωπικότητας: απαντούμε σε 24 ερωτήματα σας.

Η προσκεκλημένη μας, Χριστίνα Βαϊζίδου, ψυχίατρος και ψυχοθεραπεύτρια απαντάει στα ερωτήματα που μας στείλατε:

Δείτε το σχετικό βίντεο

Δείτε τα ερωτήματα που απαντήθηκαν.

1. Τι είναι σε γενικές γραμμές η οριακή διαταραχή προσωπικότητας;

2. Σε τι ηλικία αναμένουμε την έναρξη μιας οριακής διαταραχής;

3. Παίζουν ρόλο τα βιώματα της παιδικής ηλικίας στην οργάνωση της διαταραχής; Υπάρχει ένα πρότυπο, ένα μοτίβο γονικής συμπεριφοράς που συμβάλει καθοριστικά στην ανάπτυξη της διαταραχής;

4. Κάποιος που δεν είναι ειδικός, πως μπορεί να αναγνωρίσει την οριακή προσωπικότητα;

5. Υπάρχει συνάφεια μεταξύ οριακής διαταραχής και επιθετικότητας; Για παράδειγμα, όταν ο οριακός βιώνει εγκατάλειψη, μπορούμε να αναμένουμε ακραίες εκφάνσεις θυμού ή επιθετικότητας;

6. Ο θυμός του οριακού, μπορούμε να πούμε ότι είναι ένας θυμός που στρέφεται εναντίον του εαυτού ή αποδέκτες είναι πάντα οι άλλοι με τους οποίους σχετίζεται;

7. Να αναμένουμε συχνά αυτοτραυματισμούς αλλά και αυτοκτονικό ιδεασμό στην οριακή προσωπικότητα;

8. Τι κάνουμε όταν, είτε αναγνωρίσουμε οριακότητα είτε όχι, ο άνθρωπος μας, αντιλαμβανόμαστε ότι κάνει σκέψεις αυτοκτονίας; Πως μπορούμε να βοηθήσουμε;

9. Τι πυροδοτεί ψυχωσικά συμπτώματα στην οριακή διαταραχή; Για παράδειγμα το στρες, μπορεί να αποτελέσει έναν εκλυτικό παράγοντα, ψυχωσικών συμπτωμάτων;

10. Τι ακριβώς είναι τα συμπτώματα αποσύνδεσης που αναφέρεται ότι τα συναντούμε στην οριακή διαταραχή;

11. Αληθεύει ότι οι οριακοί είναι ιδιαίτερα γοητευτικοί; Για παράδειγμα, θα δείξουν πολύ γρήγορα οικειότητα σε μια νέα γνωριμία, θα λειτουργήσουν με έναν αντισυμβατικό τρόπο και γενικά, ο τρόπος που θα μιλήσουν, που θα συμπεριφερθούν και θα σχετιστούν με τους άλλους ανθρώπους, θα είναι ιδιαίτερος και κατ΄επέκταση γοητευτικός; 

12. Η εξαρτητική συμπεριφορά σε μια ερωτική σχέση, δηλώνει οριακότητα;

13. Είναι δύσκολη η διάγνωση της οριακής διαταραχής; Πόσο εύκολο είναι ένας επαγγελματίας ψυχικής υγείας να δώσει λανθασμένη διάγνωση;

14. Εχω διαγνωστεί με οριακή διαταραχή, έχω όμως διαγνωστεί, από άλλο ψυχίατρο και με διπολική διαταραχή. Μπορώ πράγματι να έχω διπλή διάγνωση; Υπάρχουν κοινά στις 2 διαταραχές;

15. Πρόσφατα αφαίρεσα τον θυροειδή ο οποίος υπολειτουργούσε για χρόνια αλλά δεν το είχα καταλάβει. Mήπως παίζει και αυτό ρόλο στο χτίσιμο μιας οριακής δομής προσωπικότητας?

16. Έχω πολύ συχνά ένα αίσθημα κενού, ένα ανικανοποίητο αίσθημα, από τη ζωή και τις σχέσεις μου. Θα χαρακτήριζα όμως τον εαυτό μου και αμφιθυμικό. Θα μπορούσαν αυτά να σημαίνουν πως έχω οριακή διαταραχή προσωπικότητας;

17. Η έφηβη κόρη μου, αυτοτραυματίζεται (κάνει χαρακιές στα χέρια της). Συνιστά αυτό από μόνο του, οριακή διαταραχή; Αν όχι, τι μπορεί να συμβαίνει;

18. Μόνο η φαρμακοθεραπεία αρκεί και αν όχι πόσα χρόνια ψυχοθεραπείας απαιτούνται;

19. Υπάρχουν ειδικά φάρμακα για την οριακή διαταραχή; Την αγωγή κατά μέσο όρο, για πόσο καιρό πρέπει να την λαμβάνω; Υπάρχει περίπτωση να χρειαστεί να λαμβάνω αγωγή για όλη μου τη ζωή;

20. Εχω ελπίδα τελικά να ζήσω μια κατά το δυνατόν "φυσιολογική ή τουλάχιστον λίγο ευτυχισμένη ζωή;

21. Υπάρχει περίπτωση να χρειαστώ νοσηλεία σε κάποια ψυχιατρική κλινική;

22. Συμπεριφορικές προσεγγίσεις, υπαρξιακές προσεγγίσεις ή ψυχοδυναμικές προσεγγίσεις έχουν καλύτερη αποτελεσματικότητα στην θεραπεία της οριακής διαταραχής;

23. Οι ισορροπίες μέσα σε μια θεραπευτική σχέση είναι ιδιαίτερα εύθραυστες. Μια οριακή προσωπικότητα, στη μια συνεδρία εξιδανικεύει τον θεραπευτή και στην άλλη συνεδρία τον υποτιμά, νιώθει ότι εγκαταλείπεται, βιώνει έντονο θυμό που ενδεχομένως οδηγεί, ακόμη και στη διακοπή της ψυχοθεραπείας.
Από την εμπειρία σου στην άσκηση της ψυχιατρικής και της ψυχοθεραπείας, θεωρείς δύσκολη και επίπονη τη θεραπευτική σχέση με μια οριακή προσωπικότητα, τη θεωρείς γοητευτική ή τίποτα από τα 2 που προανέφερα;

24. O Quinn, γνωστός προσωποκεντρικός ψυχοθεραπευτής, παρομοιάζει σε ένα βιβλίο του τους οριακούς, με εύθραυστα, ευάλωτα παιδιά που έχουν αναπτύξει ένα προστατευτικό περίβλημα γεμάτο αγκάθια που τσιμπάνε τους γύρω τους, προστατεύοντας έτσι τον εαυτό από μια δυνητική κατάρρευση.
Στην προσωποκεντρική θεραπεία λοιπόν, βασικό συστατικό είναι, αυτή η αγκαθωτή πανοπλία, να βρει κατανόηση και χώρο να υπάρξει μέσα στη θεραπευτική διαδικασία, έτσι ώστε ο οριακός, να αρχίσει πρώτα να συμφιλιώνεται με τα κομμάτια του εαυτού του και κυρίως με την εύθραυστη πλευρά του, ώστε μετέπειτα, σιγά – σιγά να αρχίσει να αναπτύσσεται και να εξελίσσεται σε ένα πιο λειτουργικό πρόσωπο.
Ποια είναι η δική σου προσέγγιση, ο τρόπος με τον οποίο δουλεύεις ψυχοθεραπευτικά στην οριακή διαταραχή;